Page 11 - Forsvarets forum 1-2019

4 1. Natta til 19. august 1985 var Frederic
Hauge blant tre aktivistar frå Natur og
Ungdom som klatra opp i eit destilla-
sjonstårn på Hydro Polymers på Rafnes.

2. Ein aksjon på klorfabrikken til Borre-
gaard i 1990 viser at 10 av 14 prøver ligg
inntil tre gonger over utsleppskrava til
Statens forureiningstilsyn. Bellona
melder bedrifta.
3. Bellona-aktivistar utkledde som jule-
nissar klatra opp i den norske julegrana
på Trafalgar Square i desember 2001 i
protest mot dei radioaktive utsleppa frå
Sellafield-anlegget.

4. Aleksander Nikitin vert ført inn til
rettshøyring 4. mars 1996, ein månad
etter at han blei arrestert og klaga for
spionasje i samband med bidraget hans
til ein rapport frå Bellona.

– Du sona ikkje?
– Nei, eg blei innkalla til soning på Trøgstad.
Men det vart eit møtekrasj for same dagen var
eg invitert til middag på slottet da Boris Jeltsin
skulle kome til Noreg for første gong.
– Han fekk hjarteinfarkt, så han kom ikkje.
Eg møtte heller ikkje på Trøgstad.

Fryktar ulykker. Frederic Hauge meiner Forsva-
ret spelar ei viktig rolle i å sikre installasjonar
på sjøen. Han er likevel uroa for konsekvensane
dersom det vert opna fleire oljefelt i nord.
Han meiner det er viktig at Forsvaret har ei
meining om tryggleiken og beredskapen knytt
til det spørsmålet. Fregattforliset har synt at det
kan vere små marginar mellom mindre ulykker
og øydeleggjande miljøkatastrofar.
– Med den røynsla eg fekk ved å sitje i Sårbar-
hetsutvalget (i 1999), er eg djupt uroa for kon-
sekvensane av ei større utlysing av oljelisensar
Forsiktig optimist. Frederic Hauge meiner det – Transport av diesel i konfliktsoner er noko i dag.
er mogleg å snu dei negative konsekvensane av det farlegaste ein kan gjere. Tenk om ein slapp – Noreg har ikkje har den nødvendige bered-
ved klimaforandringar og avgrense tempera- det! skapen til å handsame alvorlege ulykker knytte
turstiginga. CO2-fangst, skogprosjekt i ørken – Det er ein kjempesjanse for Forsvaret å vere til skipsfart og oljeutvinning.
og fornybar energi er nokre grep for å bøte på med på innovasjon og utvikling og gi norsk Han viser til utfordringar knytte til å avverje
skadane. næringsliv ein heimemarknad å profesjonalisere og avgrense ulykker i nord og peikar på ei
– Behovet for endring er meir radikalt nå enn seg på – som har eit internasjonalt potensial. ulykke i desember 2018.
da vi starta. Utfordringane er blitt dramatisk – Nå har dei tømt denne trålaren som gjekk
mykje verre. Benåda av Dørum. Bellona-leiaren var aldri i på grunn ved Svalbard, for olje. Det er ikkje
– Korleis da? Forsvaret, men han har ikkje dårleg samvit. Ver- nokon lett operasjon.
– Temperaturstiginga i havet. neplikta blei utsett og utsett fordi Hauge meinte – Ting som skjer oppe i nord, er «heavy»,
– Dersom vi nå ser på forskingsmaterialet at kampen for kloden var viktigare, ikkje fordi «heavy», «heavy», seier Hauge og slår ut med
fem år etter Paris-avtalen, så kjem tempera- han var pasifist. armane.
turauken med større kraft og mykje tidlegare – Eg hadde ikkje lyst til å stille meg i ein
enn det forskarane har trudd. 40 prosent situasjon som kunne hindra arbeidet i Sovjetu-
snøggare enn dei trudde, seier Hauge. nionen. I ettertid er eg veldig glad for det, seier Les om redningsaksjonen av reketrålaren
Hauge. MS Northguider på side 36.
Forsvar på batteri? Han tar gjerne ein «fight» for Han blei ikkje trudd på at han hadde ei
miljøet, og han ser teknologiske framsteg som «seriøs overtyding» for å sleppe førstegongste-
heilt sentrale for å løyse klimaproblem. Der har nesta, fortel han.
også Forsvaret eit ansvar for å ta i bruk ny tek- – Eg blei til slutt dømt til tre månaders feng-
nologi, meiner mannen med dei karakteristiske sel, men eg blei «adoptert» av Amnesty Inter-
krøllane. Forsvaret må byte ut den fossile køyre- national og benåda av daverande justisminister ØYVIND FØRLAND OLSEN ofo@fofo.no
tøyparken sin med ein som går på batteri. Odd Einar Dørum (V). FOTO: ROBERT EIK

FEBRUAR 2019 11