Page 81 - Forsvarets forum 2-2016

kultur

– Eit fly vi ikkje har råd til

C
Cathrine Sandnes fryktar manglande forsvarsinteresse athr
og nye kampfly vil knekke ryggen på Forsvaret.g
o

– Tidlegare kjende alle ein som hadde mot valet av eit fly frå USA. Hovudpoenget fått fotfeste, medan folket flyktar. Desse krigane
vore i militæret, men no er det jo færre som vårt er at F-35 er eit fly vi ikkje har råd til. har ikkje gjort verda tryggare.
avtener verneplikt. Likevel har eg lenge lurt på Ho meiner kjøpet av F-35 føyer seg inn i rek- Sandnes meiner Noreg kan yte støtte til Nato
kvifor interessa for Forsvaret, som ein viktig kja av uheldige gigantprosjekt i offentleg regi. på andre måtar enn med kampfly. Ho er svært
del av velferdsstaten, har vorte mindre hos – Vi ser det også til dømes ved bygging av positiv til nye ubåtar for å erstatte Ula-klassen.
folk flest, seier leiaren for tankesmia Manifest. vegar, at det er ein lei tendens til å underbud- – Ut frå den geografiske plasseringa vi har,
– Sjølv ser eg på Forsvaret som den ytre sjettere driftskostnadene. Til drifta av dei nye med ei lang kystlinje, ser eg ikkje noko alterna-
ramma rundt fellesskapet vårt, som ein pre- kampflya ser eg rett og slett ikkje kor midlane tiv, vi må ha ubåtar.
miss og sikkerheit. Men eg meiner vi lenge har skal takast frå – sjølv om vi akkurat no har den,
hatt ei utvikling der samtalene om Forsvaret på papiret, mest forsvarsvenlege regjeringa på – Ein av konklusjonane vi sit att med etter å
førast av spesielt interesserte, og då er det fare lange tider. ha skrive denne boka, er at gapet mellom dei
for å miste den demokratiske forankringa i uttalte ambisjonane og den reelle forsvarsevna
samfunnet. Sandnes meiner Forsvaret er til for å forsvare er større enn vi trudde.
Noreg, på norsk jord, om naudsynt. Sandnes seier ho ikkje har planer om fleire
Sandnes meiner Noreg skal ha eit sterkt inva- – Oppgåva vår er ikkje å kjempe stormaktene bokprosjekt med det første. Ho fortel at det var
sjonsforsvar, men at prioritering av kampfly sine krigar på framand territorium, seier ho. krevjande å skrive bok samstundes som ho var
vil føre til svært uheldige kutt for resten av – Støtta til Nato er meint å sikre vår eigen sysselsett på fulltid i jobben som leiar av Mani-
Forsvaret. tryggleik. Men eg har vore kritisk til Noreg si fest, men at ho kjende det var naudsynt.
I boka «Angrep eller forsvar» har Cathrine deltaking i Afghanistan, Irak og Libya, statar – Spørsmålet om kva slags forsvar vi skal ha,
Sandnes og medforfattar Ingeborg Eliassen sett som no er heilt øydelagde, der terroristane har interesserer meg. Det er og eit spørsmål om kva
på korleis kampflykjøpet vil påverke Forsva- slags nasjon vi vil vere, seier ho.
ret. Dei meiner auka utgifter for bygging av ny – For folk utanfor Forsvaret er det ikkje lett
kampflybase, uforutsigelige driftsutgifter ved å forstå korleis Noreg kan bruke mellom 40 og
eit heilt nytt fly og ein skiftande dollarkurs vil 50 milliardar kroner i året på forsvar og likevel
skape store vanskar for Forsvaret si evne til å få høyre at vi knapt har forsvarsevne. Eller at
løyse oppgåvene i framtida – på toppen av ein Cathrine Sandnes (45) vi allereie brukar meir pengar på forsvar per
forsvarsøkonomi med svekka kjøpekraft og Ga i vinter ut boka «Angrep eller forsvar» innbyggjar enn noko anna Nato-land, men må
stort etterslep. saman med Ingeborg Eliassen. bruke meir.
– Både Hæren og Sjøforsvaret vil kome til å Leiar for tankesmia Manifest. – Vi må skape forståing for den norske geo-
lide sterkt som følgje av at nye fly skal priorite- Litteraturvitar og journalist. Har mellom anna grafien. Vi har lang kystline og grensar til Russ-
rast. Konklusjonen vår er at dette kan knekke vore kulturredaktør i Dagsavisen i to periodar. land. Vi treng eit anna forsvar enn til dømes
ryggen på Forsvaret, seier Sandnes. Markert samfunnsdebattant innanfor felta Danmark. I tillegg trekkjer det norske lønnsni-
feminisme, litteratur og idrett. Har gjeve ut vået opp kostnadane. Og moderne teknologi er
Ho understrekar at boka verken diskuterer fleire bøker. Fekk i 2004 Gullpennen for arbei- kostbart.
Noreg sitt Nato-medlemskap eller valet av det sitt som skribent. Tidlegare redaktør i tids-
F-35 framfor dei andre flyalternativa som vart skriftet Samtiden.
vurdert. Ein av dei fremste kvinnelege karate- GRO ANITA FURREVIK gaf@fofo.no
– Dette handlar ikkje om å vere for eller i utøvarane i Noreg gjennom tidene. FOTO: ARNE FLAATEN

APRIL 2016 81