Page 11 - Forsvarets Forum nr. 6 / 2020

«Pandemien har skapt nye IT-utfordringar.

Her kunne Forsvaret tatt eit samfunnsansvar»

» – Sjå på telenettet vårt i Noreg, det var eit på innovasjon. Det er spenstige og viktige sat- – Gjennom arbeidet i utvalet gjekk vi gjen-
av dei dårlegaste i Europa. Men er nå blitt eit av singar som krev målretta jobbing og monitore- nom alt av kommunikasjonsaktivitetar. Heil-
dei aller beste. ring for å kunne realiserast. skapsinntrykket er at verksemda i Forsvaret
Berit Svendsen har leia Svendsen-utvalet som framleis handlar mest om å krype i gjørme, og
leverte rapporten sin i sommar. Visjonære leiarar. Berit Svendsen byrja som at ein vil rekruttere personell som har evner og
«Økt evne til å kombinere menneske og tek- forskar ved Televerkets forskingsinstitutt i 1988. interesser som passar til slike jobbar. Forsvaret
nologi – veier mot et høyteknologisk forsvar», – Det var ei veldig inspirerande tid der eg marknadsfører seg sjølv i stor grad på same
er undertittelen. I august 2019 tinga Forsvars- fekk høve til å jobbe med internettsatsinga. måten som dei alltid har gjort. Men det er ikkje
departementet utgreiinga. Saman med repre- Ho jobba i selskapet i 30 år, inntil ho slutta måten å vende seg til folk på som er gode på
sentantar frå næringslivet, offentlege verksem- som sjef for verksemda til Telenor i Skandinavia teknologi. Igjen meiner vi ikkje at Forsvaret skal
der og Forsvaret fekk Berit Svendsen i oppdrag i 2018 og blei henta til stillinga som utanlands- slutte å gjere det dei gjer i dag, men at det må
å kome med innspel til «korleis ein kan bruke sjef i Vipps. brukast meir differensierte kampanjar som til-
relevante lærdomar frå privat næringsliv og Svendsen fortel om ei tid, på 1980- og 90-talet, trekkjer seg dei med nisjekompetanse også.
andre offentlege verksemder til å betre evna til å da det som da heitte Televerket, trong enormt
rekruttere, halde på, utvikle og avvikle kompe- mykje ny kompetanse for å møte dei nye Tenker likt. – Kompetansereforma i Forsvaret
tanse i Forsvaret.» utfordringane. kom i 2013. Dessverre har reforma gått alt for
– Dei sponsa utdanninga for heile skoleklas- sakte, eg synest mandatet til oss i utvalet liknar
Auka omstillingstakt. – Rapporten har skapt ein ser på NTH/NTNU. Televerket hadde visjonære veldig på utfordringane som blei skildra i ho.
viss debatt? leiarar. Innovasjonen starta på toppen. Forsvaret – Manglande mangfald gjer ikkje minst at
– Ja, det er eg glad for, det er jo noko av kan lære av sivile aktørar sånn sett – eg tykkjer det blir for lite nytenking. Når menneska i ein
meininga med ein slik rapport. Men eg tykkjer ikkje norske militære toppleiarar i dag verkar organisasjon er for like, har gjennomgått den
debatten har vore litt svart-kvit, der ein er meir spesielt opptatt av teknologi. same utdanninga og gjer ting på same måten, så
opptatt av å skape steile frontar enn å finne tenkjer dei ofte for likt.
løysingar. Utgangspunktet til utvalet har vore at Arpanet. – Eg har alltid vore interessert i tek- Svendsen seier at sjølv om Forsvaret har
Forsvaret må supplere med kompetanse som er nologi, og det var naturfaga som fenga allereie samla ein del kompetanse i Cyberforsvaret for å
naudsynt for å møte eit endra trusselbilete og ei tidleg på skolen, fortel Svendsen. verne IKT-systema i Forsvaret mot digitale trus-
rivande teknologisk utvikling. – Eg hugsar eg var veldig nysgjerrig på Arpa- lar, så er dette langt frå nok.
– Sagt meir konkret: Forsvaret må supplerast net, forløparen til internett. – Spisskompetansen på teknologi må byg-
med meir teknologikompetanse og teknologi- Etter USA var Noreg det neste landet i verda gjast opp i alle forsvarsgreinene for å styrkje
forståing for å kunne gripe sjansane frametter. som fekk internett. Det amerikanske forsvaret beredskapsevna.
Ikkje til erstatning for den militære profesjons- finansierte Arpanet i starten i 1969. Den første – Forsvaret bør i større grad ta ansvar for
kompetansen. Men som eit supplement. Debat- Arpanet-noden utanfor USA kom på Kjeller. Pål det supplerande kompetansebehovet, ein av
ten seier mykje om kva for endringsmotstand Spilling, kjend som den norske internettpio- måtane er å utdanne cybersoldatar slik andre
leiarane i Forsvaret på ulike nivå må handsame neren, som jobba ved FFI, kopla opp datalabo- allierte gjer.
og manøvrere i. Omstillingstakta vil auke fram- ratoriet sitt til Arpanet i 1973. Til dette brukte
over – derfor må leiarane meir på banen med Spilling ein SM-3-datamaskin, som Kongsberg Digital styrke. Berit Svendsen meiner digitalise-
ei tydelegare røyst. Det er synd rapporten vert Våpenfabrikk hadde bygd. Arpanet-noden var ringa av samfunnet skjer så raskt at det kan vere
lesen som kritikk av den militære kompetan- fysisk plassert hos det sivile forskingsinstituttet vanskeleg å halde tritt. På et overordna nivå
sen. Det har ikkje vore intensjonen. Norsar. gjeld det forsvaret og tryggleiken til Noreg som
– Forsvarets forskingsinstitutt har bidratt nasjon, med kappløp heile tida for å møte trus-
Cybersoldatar. Ein av konklusjonane i rappor- vesentleg til Forsvaret og industrien, og dei bør lane og ulike aktørar som endrar og raffinerer
ten er at trusselen i det digitale rommet aukar, kome mykje tettare på Forsvaret. metodane sine.
og at teknologien er hovuddrivar for utviklinga. – For den enkelte nordmann gjeld det sta-
Alt dette må Forsvaret ta innover seg. Svend- Gjørmekryping. Dottera Sofie ønskjer seg inn i dig å vere medviten om tryggleiken innan dei
sen-utvalet meiner leiarkrafta vil aukast ved å Forsvaret når den tida kjem. Førebels er ho berre systema ein brukar sjølv. Pandemien som har
rekruttere inn dei med erfaring frå teknologi- 17 år. Berit Svendsen seier at når ho snakkar om ført til at veldig mange nå jobbar på heimekon-
omstillingar i næringslivet og andre offentlege at Forsvaret treng eit større mangfald, så meiner tor, har skapt nye IT-utfordringar. Her kunne
verksemder. Da må fleire stillingar siviliserast. ho ikkje berre kvinner. Forsvaret tatt eit samfunnsansvar ved å tilby
– Ikkje fordi sivilisering i seg sjølv er eit mål. – Eg meiner mangfald i ordets rette forstand, opplæring i cybertryggleik til dei som var inne
Det er det store gapet mellom dagens situasjon at Forsvaret må rekruttere frå alle lag i folket for til førstegongstenesta. Små grep kan auke den
og ambisjonane som er sette av regjeringa, som å få inn dei beste hovuda – frå ungdomskulla, digitale styrken i Noreg. Vinn-vinn for individet,
gjer at utvalet har oppfatta at det hastar. Sivili- ja, men også frå dei som har vore i arbeidslivet samfunnet og Forsvaret.
sering er eit grep for raskare å få inn relevant i fleire år. Forsvaret treng folk med relevant – Menneska er alltid den største styrken og
erfaring som kan tette gapet og utvikle Forsva- erfaring. Både til leiarstillingar og til resten av den største veikskapen, seier Berit Svendsen.
ret vidare. Ambisjonane til regjeringa i den nye organisasjonen.
langtidsplanen er å bli best til å nyttiggjere seg For å illustrere poenget nemner Svendsen GRO ANITA FURREVIK
teknologi og bli blant dei leiande landa i Europa rekrutteringskampanjane i Forsvaret. FOTO: KRISTER SØRBØ

DESEMBER 2020 11